درماتوفیبروما گوشت اضافه کوچک و بی ضرری است که بر روی پوست ظاهر می شود. این زائده، به نام ندول شناخته شده و می تواند در هر کجای از بدن رشد کند. اما در بازوها، پایین پاها و قسمت فوقانی پشت بیشتر شایع است.

درماتوفیبروما بیشتر در بزرگسالان مشاهده می شود و ایجاد آن روی پوست کودکان نادر است. این ضایعات در زنان بیشتر از مردان شایع است. ضمن این که افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند نیز بیشتر به این بیماری مبتلا می شوند.

با ما تا انتهای این مطلب مجله مرکز لیزر و زیبایی لیلی لند همراه باشید که با علل، نشانه ها، عوارض، تشخیص و روش های درمان درماتوفیبروما آشنا شوید.

درماتوفیبروما چیست؟

درماتوفیبروما بیماری است که در آن ضایعات گوشتی بسیار کوچک و با قطر کم بر روی پوست ایجاد می شود. این ضایعات بی ضرر هستند. اما از نظر ظاهری تاثیر زیادی بر روی پوست دارند. ظاهر ضایعات ایجاد شده در درماتوفیبروما رنگ متفاوتی دارد و این رنگ می تواند به مرور زمان تغییر کند.

در زمان لمس این ضایعات متوجه خواهید شد که بسیار محکم و پایدار بر روی پوست جا خوش کرده اند. آنها بسیار متراکم هستند و به همین دلیل نیز افراد مبتلا به آن معتقدند که در زمان لمس آن ها احساس می کنند سنگ ریزه زیر یا روی پوست آن ها وجود دارد. بیشتر موارد ضایعات ایجاد شده در این بیماری نیز بدون درد هستند.

اما در برخی از افراد سوزش و خارش در محل رشد گوشت اضافه گزارش شده است. برخی نیز حساسیت به لمس دارند. یعنی با لمس ضایعات پوستشان، کمی درد ایجاد می شود. درماتوفیبروما گاهی به نام های دیگر مانند هیستوسیتوم فیبری خوش خیم نیز شناخته می شود.

علل و عوامل خطر ایجاد درماتوفیبروما

ضایعات ایجاد شده در درماتوفیبروما بر اثر تجمع سلول های اضافی در لایه های عمیق پوست ایجاد می شوند. علت دقیق این ضایعات ناشناخته است. برخی معتقدند که این ضایعات ممکن است بر اثر واکنش نامطلوب به یک آسیب جزئی مانند نیش حشرات، بریدگی یا زخم ایجاد شوند.

از آن جا که ضایعات درماتوفیبروما بیشتر در افراد بزرگسال شایع است پس می توان گفت که سن نیز یک عامل خطر برای آن محسوب می شود. در افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند مانند بیماران مبتلا به ایدز و یا افرادی که سیستم ایمنی خود را با استفاده از دارو سرکوب کرده اند، مانند کسانی که بعد از پیوند عضو از داروهای ضد رد پیوند استفاده می کنند، بیشتر به درماتوفیبروما مبتلا می شوند. به طوری که در افراد مبتلا به لوپوس سیستمیک، ایجاد ضایعات متعدد درماتوفیبروما رایج است.

علائم و عوارض

درماتوفیبروما به آرامی رشد می کنند. گوشت اضافه ایجاد شده در این بیماری معمولا دارای ویژگی های مشخصی است که می تواند از روی آن ها بیماری را به سادگی تشخیص داد.

نشانگرهای کلیدی درماتوفیبروما عبارتند از:

• ظاهر: برآمدگی که عمدتا زیر پوست واقع شده است.
• اندازه: محدوده طبیعی ضایعات از اندازه سر خودکار تا اندازه یک نخود است و معمولا اندازه آن ها ثابت است.
• رنگ: رنگ ضایعات ایجاد شده ممکن است صورتی، قرمز، خاکستری، قهوه ای مایل به قرمز یا بنفش در درجه های مختلف بوده و ممکن است در طول زمان تغییر کند.
• محل قرار گیری: معمولا بر روی پاها این برآمدگی های ایجاد می شود. اما گاهی اوقات بر روی بازوها و نیم تنه بالایی نیز مشاهده می شوند. اما ظهور آن ها در مکان های دیگر بدن کمتر رایج است.
• سایر علائم: ضایعات درماتوفیبروما معمولا بی ضرر و بدون درد است. اما گاهی اوقات ممکن است خارش، حساسیت به لمس، درد و یا احساس التهاب نیز وجود داشته باشد.

طبیعی است که تنها یک گوشت اضافه بر اثر این بیماری در بدن ظاهر شود. با این حال احتمال ایجاد درماتوفیبروم های متعدد وجود دارد. این شکل از ضایعات در کسانی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند بیشتر شایع است.

رشد گوشت اضافی بر روی پوست می تواند هشدار دهنده باشد. اما ضایعات درماتوفیبروما بی ضرر هستند و به سرطان منتهی نمی شوند.

روش های تشخیص

پزشکان و متخصصین پوست می توانند با معاینه بصری ضایعات درماتوفیبروم را تشخیص دهند. این برآمدگی ها به سادگی قابل شناسایی هستند اما پزشکان برای اطمینان از بی ضرر بودن آن ها ممکن است آزمایشات مختلفی را انجام دهند.

هر علامت غیر معمول بر روی پوست ممکن است نیاز به آزمایش بیشتر داشته باشد. در صورتی که ضایعات بسیار تحریک شده باشند، خونریزی، شکل غیر طبیعی یا درد بیش از حد وجود داشته باشد، از نمونه برداری یا همان بیوپسی استفاده می شود. برای این کار قسمتی از پوست را بر می دارند و آن را زیر میکروسکوپ بررسی می کنند. در صورتی که سلول ها زیر میکروسکوب غیر طبیعی باشند علامت خوبی نیست.

تشخیص های افتراقی

در موارد نادر، ممکن است گوشت اضافی یا اختلالات دیگر بر روی پوست با درماتوفیبروم اشتباه گرفته شوند. بعضی از برآمدگی هایی که شبیه به ضایعات درماتوفیبروما هستند عبارتند از:

• مولی آتیپیک
• زخم هیپرتروفیک یا کلوئید
• ملانوم بدخیم
• کارسینوم سلول سنگفرشی
• کارسینوم سلول بازال
• کراتواکانتوما
• خال مادرزادی
• خال مادرزادی آبی

همچنین یک نوع نادر از سرطان پوست به نام Dermatofibrosarcoma protuberans وجود دارد، که در ابتدا شبیه درماتوفیبروما است. اگر پزشک در مورد افتراق بین این دو بیماری مطمئن نباشد از نمونه برداری استفاده می کند.

درمان درماتوفیبروما

بیشتر ضایعات ایجاد شده در این بیماری نیاز به درمان ندارند و به غیر از تاثیری که روی ظاهر پوست می گذارند، خطری برای بدن ایجاد نمی کنند. اما بسیاری از افراد مبتلا به آن علاقه دارند که ضایعات ایجاد شده را بردارند. به خصوص اگر ضایعات در جایی باشد که زیبایی آن ها را تحت شعاع قرار دهد.

درماتوفیبروما مخلوطی از بافت ها، مانند رگ های خونی، فیبروبلاست ها و ماکروفاژها هستند. این بافت در درم که لایه میانی پوست است، ایجاد می شود و به ندرت در subcutis که لایه عمیق پوست است گسترش می یابد. اما در صورتی که این اتفاق بیافتد، درمان آن سخت تر خواهد شد.

درماتوفیبروما معمولا با برداشتن گوشت اضافی به طور کامل درمان می شود. اما پس از درمان ممکن است بافت اسکار ایجاد شود. افرادی که به دلایل مختلف از جمله تاثیر این بافت بر روی زیبایی به دنبال برداشتن ضایعات درماتوفیبروما هستند، باید از احتمال این که ممکن است بعد از درمان جای آن اسکار ایجاد شود، آگاه باشند.

برخی از ندول ها با تراشیدن لایه بالایی پوست به سطح آن نزدیک تر می شوند. در این حالت ممکن است آسیب به حدی نباشد که زخم ایجاد شود. اما این درمان معمولا باعث می شود که ندول موجود در لایه های عمیق پوست در همان جا باقی بماند.

سایر روش های درمان نیز شامل انجماد بافت با نیتروژن مایع یا تزریق کورتیکواستروئیدها به آن است. این روش ها معمولا موفقیت آمیز هستند. اما معمولا فقط لایه بالایی گوشت اضافی را از بین می برند و ممکن است بخشی از ضایعه که در لایه عمیق پوست است، در همان جا باقی بماند. انواع روش های درمان با لیزر نیز برای از بین بردن این ضایعات استفاده می شوند.

در حال حاضر روش شناخته شده ای برای تغییر اندازه درماتوفیبروم وجود ندارد. گاهی اوقات ضایعه این بیماری به خودی خود کاهش پیدا کرده و ناپدید می شود. اما این اتفاق معمولا به ندرت پیش می آید.

هرگز سعی نکنید که این ضایعات را در خانه و به کمک روش های غیر حرفه ای بردارید. زیرا حذف نامناسب آن ها می تواند منجر به زخم عمیق، عفونت و درمان نادرست شود.

چشم انداز

درماتوفیبروما گوشت اضافه بی ضرری است که تبدیل به سرطانی نمی شود. با این حال، این ضایعات به خودی خود نیز از بین نمی روند. اگر چه روش های جراحی می توانند ضایعات روی سطح پوست را از بین ببرند اما ممکن است ندول های عمیق تر همچنان پس از درمان پا بر جا باشند.

معمولا متخصصان برداشتن این ضایعات را توصیه نمی کنند. اما اگر وجود آن ها ناراحت کننده یا ناخوشایند باشد، ممکن است روش های ذکر شده در بالا برای درمان آن ها کاربرد داشته باشد.

توجه داشته باشید که باید هر گونه تغییر در اندازه، فرم و شکل ضایعاتی که از قبل داشته اید را به پزشک متخصص گزارش دهید. هر گونه بافتی که خونریزی، درد و خارش داشته و به مرور زمان رشد می کند را نیز باید در اسرع وقت به پزشک متخصص پوست و مو گزارش کنید.

مشاوره با دکتر بهترین راه برای اطمینان از این موضوع است که درماتوفیبروما به درستی تشخیص داده شده و به درستی درمان می شود.