سرطان پوست یک بیماری سرطانی (بدخیم) و مخرب پوستی است. این بیماری از سلول هایی که در امتداد غشا قرار دارد و لایه سطحی پوست را از لایه های عمیق تر جدا می کند سرچشمه می گیر. بر خلاف ملانوما بدخیم پوست، اکثریت قریب به اتفاق این نوع از سرطان های پوست دارای پتانسیل محدودی برای گسترش به سایر نقاط بدن (متاستاز) و تبدیل به بیماری کشنده هستند.

سه نوع عمده سرطان پوست وجود دارد: (1) کارسینوم سلول بازال (شایع ترین نوع سرطان پوست)، (2) کارسینوم سلول سنگفرشی (دومین سرطان شایع پوست که از سلول های پوست حاصل می شود) و (3) ملانوما، که از سلول های پوستی تولید کننده رنگدانه (ملانوسیت ها) ناشی شده اما کمتر شایع است، هر چند خطرناک تر از دو نوع اول می باشد.

در ادامه این مطلب مجله مرکز لیزر و زیبایی لیلی لند در مورد عوامل خطر، علل، انواع، علائم، تشخیص و درمان سرطان پوست غیر ملانوم صحبت می کنیم.

عوامل خطر سرطان پوست چیست؟

شایع ترین عوامل خطر برای ابتلا به سرطان به شرح زیر است:

آیا سرطان پوست ارثی است؟

از آن جایی که اکثر سرطان های پوست به علت قرار گرفتن در معرض نور ماوراء بنفش رخ می دهد، سرطان پوست به طور کلی ارثی در نظر گرفته نمی شود. اما این واقعیت که این نوع سرطان در میان افرادی که پوست های روشن دارند بیشتر شایع است، از این پیشنهاد حمایت می کند که ژنتیک در ابتلا به این سرطان بسیار مهم است. برخی از سندرم های ژنتیکی بسیار نادر نیز وجود دارند که منجر به افزایش تعداد سرطان پوست در افراد مبتلا به آن ها می شود.

چه چیزی باعث سرطان پوست می شود؟

به نظر می رسد سرطان سلول های بازال از جهش های DNA در سلول های بازالوئید در لایه بالایی پوست به وجود می آیند. بسیاری از این سرطان ها در مراحل اولیه، توسط سیستم ایمنی طبیعی کنترل می شود.

در سرطان های سلول سنگفرشی، تومورها از سلول های نرمال طبیعی در لایه های بالاتر پوست ناشی می شوند. همانند سرطان سلول های بازال، از رشد شدید این سلول ها توسط مکانیسم های طبیعی بازسازی جهش جلوگیری می کنند. وقتی تغییری در این ژن ها یا در سیستم ایمنی که آن ها را کنترل می کنند ایجاد می شود، سرطان های پوست شروع به رشد می کنند. در اغلب موارد، ژن ها با قرار گرفتن در معرض نور ماوراء بنفش تغییر می کنند.

انواع مختلف سرطان پوست چیست؟

انواع مختلفی از سرطان پوست به شرح زیر وجود دارد:

سرطان سلول بازال شایع ترین سرطان در انسان است. بیش از 1 میلیون مورد جدید از کارسینوم سلول بازال در ایالات متحده در هر سال تشخیص داده می شود. چندین نوع مختلف کارسینوم سلول بازال وجود دارد. بیشترین چالش را برای درمان این نوع سرطان دارد. زیرا تومورها اغلب به بافت اطراف خود بدون داشتن مرز مشخصی نفوذ می کند.

کارسینوم سلول سنگفرشی حدود 20 درصد از سرطان های پوست را تشکیل می دهد. اما در افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند شایع تر است. در بیشتر موارد، رفتار بیولوژیکی آن ها بسیار شبیه کارسینوم سلول بازال است. این نوع سرطان شانس کم اما قابل توجهی برای گسترش به مناطق دیگر بدن دارد.

سرطان های کمتر رایج پوستی نیز عبارتند از:

علائم و نشانه های سرطان پوست چیست؟

بیشتر کارسینوم های سلول های بازال، کم علامت هستند. کارسینوم سلول سنگفرشی نیز ممکن است دردناک باشد. هر دو فرم سرطان پوست ممکن است به صورت یک توده که درد و خونریزی دارد ظاهر شوند. این نوع سرطان ها به صورت یک برجستگی شروع شده و پس از ترومای جزئی خونریزی می کنند. هر دو نوع سرطان پوست ممکن است دارای توده ای لبه دار با زخم های مرکزی باشند.

علائم و نشانه های کارسینوم سلول بازال عبارتند از:

علائم و نشانه های کارسینوم سلول سنگفرشی عبارتند از:

کراتوز اکتینیک که کراتوز خورشیدی نیز نامیده می شود، ضایعاتی پوسته پوسته و ترد ناشی از آسیب نور ماوراء بنفش است که اغلب در ناحیه صورت، پوست سر و پشت دست ها مشاهده می شود. این بیماری تقریبا پیش سرطانی در نظر گرفته می شود. زیرا در صورت عدم درمان، تا 10٪ از موارد ابتلا به آن ممکن است به کارسینوم سلول های سنگفرشی تبدیل شود.

چه زمانی یک خال خطرناک است یا خطر بالایی برای تبدیل شدن به سرطان پوست را دارد؟

مول معمولا تقریبا بی ضرر است و به ندرت به سرطان پوست تبدیل می شود. اما اگر  مول به سرطان تبدیل شود، معمولا منجر به ایجاد ملانوما می شود. یک مرحله پیش سرطانی وجود دارد که به نام خال دیسپلاستیک نامیده می شود و تا حدودی نامنظم تر از خال معمولی است. علامت اولیه ملانوما تغییر مول است:

ممکن است نشان دهنده سرطان باشد. مول هرگز کارسینوم سلول سنگفرشی یا کارسینوم سلول بازال نمی شود.

شایع ترین مکان هایی که سرطان پوست در آن جا ایجاد می شود کدامند؟

سرطان پوست معمولا در مناطقی از پوست که در طول سال ها به طور مرتب در معرض نور خورشید قرار گرفته اند، مانند روی صورت و بینی، گوش ها، پشت گردن و ناحیه پوست سر در افراد طاس ایجاد می شود. مکان هایی که در معرض نور خورشید قرار ندارند مانند پشت، قفسه سینه یا اندام ها دیگر، با احتمال کمتری به سرطان مبتلا می شوند. با این حال، سرطان پوست ممکن است در هر نقطه از پوست رخ دهد.

چگونه پزشکان سرطان پوست را تشخیص می دهند؟

معاینه فیزیکی توسط یک متخصص راه قطعی تشخیص سرطان پوست است. در بسیاری از موارد ظاهر ضایعات به تنهایی برای تشخیص کافی است.

بیوپسی پوست نیز معمولا برای تأیید سوء ظن به سرطان پوست استفاده می شود. این کار با برداشتن بخشی از تومور پس از تزریق بی حسی موضعی مانند لیدوکایین انجام می شود. در این روند بخش کوچکی از تومور برداشته می شود و برای معاینه توسط متخصص آسیب شناسی بررسی می شود. آسیب شناس این نمونه را  زیر میکروسکوپ بافتی بررسی می کند و بر اساس ویژگی های بافت، تومور را تشخیص می دهد.

مراحل مختلف سرطان پوست چیست؟

هیچ سیستم مرحله بندی خاصی برای کارسینوم سلول بازال وجود ندارد. اگر قطر تومور گسترده تر از 2 سانتیمتر باشد (قطری حدود ¾ اینچ داشته باشد)، احتمالا یک تومور جدی است. سرطان سلول بازال در گوش ها، بینی و پلک صرف نظر از اندازه شان می توانند جدی باشند.

سیستم مرحله بندی برای کارسینوم سلول سنگفرشی وجود دارد. تومورهای بزرگ که ضخیم تر از 2 میلی متر هستند، در ساختار عصبی پوست نفوذ می کنند، در گوش رخ می دهند و برخی از ویژگی های نگران کننده را در زیر میکروسکوپ نشان می دهند بیشتر جدی هستند. اگر تومور در یک فاصله از تومور اولیه متاستاز شود، احتمال دارد که سرطان دارای یک تومور خطرناک باشد.

درمان سرطان پوست چیست؟

چند روش موثر برای درمان سرطان پوست وجود دارد. انتخاب درمان بستگی به محل و اندازه تومور، ویژگی های میکروسکوپی سرطان و سلامت عمومی بیمار دارد.

داروهای موضعی: در مورد کارسینوم سلول های بازال سطحی، می توان از بعضی از کرم ها، ژل ها و محلول ها از جمله ایمیکویمود (آلدارا)، که با تحریک سیستم ایمنی بدن باعث تولید اینترفرون می شود که به سرطان حمله می کند و فلوئورواوراسیل که یک داروی شیمی درمانی است، استفاده کرد. برخی از بیماران عوارض جانبی خاصی را پس از استفاده از این درمان های موضعی تجربه نمی کنند. اما برخی ممکن است قرمزی، التهاب و تحریک را شاهد باشند. یک نقص داروهای موضعی این است که هیچ بافتی برای بررسی وجود ندارد تا مشخص شود که آیا تومور به طور کامل برداشته شده است یا خیر.

تخریب توسط (EDC): در این روش ناحیه تومور با بی حسی موضعی بی حس شده و به صورت مکرر با وسیله تیز (curette) خراشیده می شود و سپس لبه آن با سوزن الکتریکی کوتریزه می شود. مزیت این روش این است که سریع، آسان و نسبتا ارزان است. معایب آن این است که زخم ایجاد شده اغلب ناخوشایند است و میزان عود مجدد بیماری 15٪ است.

جراحی: ناحیه اطراف تومور با بی حسی موضعی بی حس می شود. سپس یک بخش برآمده بافت از جمله تومور برداشته می شود و سپس لبه های زخم با بخیه بسته می شود. برای زخم های بسیار بزرگ پیوند پوست لازم است. مزایای استفاده از این روش درمان این است که میزان بهبودی بیش از 90٪ است. ضمن این که نمونه جراحی می تواند مورد بررسی قرار گیرد تا اطمینان حاصل شود که کل تومور با موفقیت برداشته شده است یا خیر. این روش پیچیده تر و گران قیمت تر از EDC است.

جراحی میکروسکوپی Mohs: در این روش بافت با بی حسی موضعی بی حس شده و جراح تومور قابل مشاهده را همراه با یک حاشیه کوچک از بافت طبیعی بر می دارد. بافت حاشیه پوست بلافاصله زیر یک میکروسکوپ ارزیابی می شود و مناطقی که تومور در آن باقی مانده است مجددا حذف می شوند و حاشیه ها دوباره بررسی می شوند. این چرخه ادامه می یابد تا زمانی که دیگر توموری دیده نشود. این گزینه پیچیده تر و گران تر از درمان ها دیگر است.

پرتو درمانی: در این روش از دوز بالای تابش اشعه برای درمان استفاده می شود. معمولا برای درمان سرطان پوست به 10 الی 15 جلسه پرتو درمانی نیاز است. این نوع درمان در افرادی که نامزد هیچ کدام از روش جراحی نیستند مفید است. مزیت پرتودرمانی این است که برشی روی پوست در کار نیست. معایب این روش نیز این است که سطح درمان شده را نمی توان آزمایش کرد تا اطمینان حاصل شود که کل تومور از بین رفته رفته است یا خیر. به همین دلیل است که معمولا برای بیماران مسن از این روش استفاده می شود.

انواع دیگر درمان سرطان پوست عبارتند از:

پیش آگهی و شانس زنده ماندن پس از ابتلا به سرطان پوست به چه صورت است؟

پیش آگهی برای سرطان پوست غیر ملانوم به طور کلی عالی است. هر دو سرطان یعنی کارسینوم سلول بازال و کارسینوم سلول سنگفرشی بسیار قابل درمان هستند. در کارسینوم سلول بازال تقریبا هیچ مرگی رخ نمی دهد و در سرطان سلول های سنگفرشی تعداد کمی از افراد می میرند. این مرگ ها عمدتا در افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند رخ می دهد. بسته به روش درمان و محل و نوع سرطان پوست، احتمال عود مجدد سرطان پوستی که قبلا درمان شده است، به میزان 1 تا 2 درصد برای جراحی Mohs و 10  تا 15 درصد برای تخریب با استفاده از الکترود است.

تشخیص زودهنگام سرطان پوست می تواند منجر به نتایج بهتر شود. بنابراین پوست خود را به صورت دوره ای بررسی کرده و هر نوع تغییری را به پزشک اطلاع دهید. آگاهی در تشخیص و درمان زودهنگام سرطان های پوست بسیار مهم است.

آیا امکان پیشگیری از سرطان پوست وجود دارد؟

بسیاری از سرطان های پوست را می توان از طریق اجتناب از عوامل ایجاد کننده تومورها، پیشگیری کرد. استراتژی های پیشگیری عبارتند از:

متخصصان آکادمی پوست آمریکا (AAD) افزایش قابل توجهی در تعداد مبتلایان و هزینه های درمان سرطان پوست را گزارش داده اند. افزون بر این، تعداد کل سرطان های پوست نیز افزایش یافته است.

استفاده از کرم ضد آفتاب و ویتامین D

منبع اصلی ویتامین D قرار دادن پوست در معرض نور خورشید است که منجر به تولید ویتامین در پوست می شود. برخی معتقدند که کرم های ضد آفتاب از بسیاری از اشعه های خورشیدی که منجر به سنتز ویتامین D می شوند، جلوگیری می کنند. اما به دلیل ترس از کمبود این ویتامین دلیل بر عدم استفاده از کرم ضد آفتاب نیست. اگر در مورد این موضوع نگرانی دارید می توانید ویتامین D را از طریق خوردن سبزیجات برگ دار یا مصرف مکمل مولتی ویتامین خوراکی به دست آورید.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *