از دست دادن آب بدن زمانی اتفاق می افتد که بدن شما بیش از آن چه که مایعات مصرف می کنید، سیالات خود را از دست می دهد. مرطوب ماندن بدن برای تمام اعضایش مفید است. هر سلول بدن شما همراه با اکسیژن، به آب نیاز دارد تا به درستی عمل کند. به همین دلیل درمان کم آبی بدن اهمیت زیادی برای سلامت عمومی مان دارد.
بدن هر کسی می تواند دچار خشکی شود، اما افراد زیر بیشتر در معرض این عارضه هستند:
- نوزادان
- کودکان
- بزرگسالان مسن
- افراد مبتلا به بیماری های مزمن
- ورزشکارانی که ورزش های استقامتی انجام می دهند.
- افرادی که در ارتفاعات زندگی می کنند.
برخی از علل شایع کم آب شدن بدن نیز عبارتند از:
- ورزش شدید در آب و هوای گرم
- اسهال
- استفراغ
- تعریق بیش از حد
- افزایش ادرار
علائم کم شدن آب بدن بسته به اینکه وضعیت اختلال خفیف یا شدید است، متفاوت می باشد. اما بعضی از علائم کمبود آب در بدن عبارتند از:
- خشکی دهان
- احساس خستگی
- تشنگی
- کاهش حجم ادرار
- خشکی پوست
- سردرد
- یبوست
- گرفتگی عضلات
- سرگیجه
علائم کمبود شدید یا مزمن آب نیز عبارتند از:
- تشنگی شدید
- سردرگمی
- کاهش شدید ادرار
- گود افتادن زیر چشم ها
- خشکی شدید دهان
- خشکی پوست
- فشار خون پایین
- ضربان قلب سریع
- تنفس سریع
- هذیان گویی
- بیهوشی
اگر این عارضه به موقع درمان نشود می تواند عواقب زیادی را به همراه داشته باشد. به عنوان مثال خشکی شدید بدن موجب می شود در دراز مدت چروک های بیشتری را روی سطح پوست شاهد باشید. در ادامه این مطلب مجله مرکز لیزر و زیبایی لیلی لند در مورد روش های درمان کم آبی بدن به کمک چند راهکار ساده خانگی صحبت خواهیم کرد.
درمان کم آبی بدن
افزایش مصرف آب
اولین گام برای درمان کم آبی بدن افزایش مصرف مایعات است. برخی افراد فکر می کنند که باید احساس تشنگی کرده و سپس آب بنوشند. این در حالی است که همه بزرگسالان به 6 الی 8 لیوان آب در روز نیاز دارند. در مورد مصرف مایعات نکات زیر را در نظر داشته باشید.
- مقدار زیادی آب و مایعات شفاف را در طول روز بخورید.
- نوشیدنی های حاوی کربوهیدرات یا الکترولیت برای شما مناسب است.
- بستنی یخی تهیه شده از آب میوه و نوشیدنی های ورزشی برایتان مفید است.
طبق گفته محققان Institute of Medicine، مردان بالغ سالم که در آب و هوای معتدل زندگی می کنند نیاز به مصرف حدود 13 فنجان (3 لیتر) نوشیدنی در روز دارند. یک زن بالغ سالم نیاز به حدود 9 فنجان (2.2 لیتر) نوشیدنی دارد.
ORS خانگی
برای درمان کم آب بدن علاوه بر مصرف مایعات باید مواد معدنی از دست رفته بدن را نیز بازگردانید. یکی از راه های آسان برای رسیدن به این هدف مصرف محلول قندی نمکی (ORS) خانگی است.
- ½ قاشق چای خوری نمک و 6 قاشق چای خوری شکر را به 4 فنجان آب آشامیدنی اضافه کنید.
- آن را کاملا مخلوط کنید تا نمک و قند کاملا حل شوند.
- این ORS خانگی را چند بار در روز بنوشید تا زمانی که به طور کامل بهبود پیدا کنید.
ماست
ماست یک درمان موثر برای کم آبی ناشی از اسهال یا استفراغ است. این ماده یک منبع خوب الکترولیت می باشد. علاوه بر این، به آرامش معده و هضم غذا نیز کمک می کند.
- یک فنجان ماست ساده را چند بار در روز بخورید.
- می توانید از برنج پخته شده با ماست و کمی نمک نیز استفاده کنید.
میوه ها و سبزیجات آبدار
هنگامی که دچار کم آبی خفیف تا متوسط می شوید، مصرف خود را از میوه ها و سبزیجات غنی از آب افزایش دهید. در یک مطالعه که در سال 2009 در دانشگاه آبریند در اسکاتلند انجام شد، مشخص شده است که میوه ها و سبزیجات که دارای آب زیادی هستند، بدن را دو برابر بیشتر از یک لیوان آب مرطوب می کنند.
بنابراین توصیه می شود که از میوه ها و سبزیجات زیر بیشتر استفاده کنید:
- هندوانه
- طالبی
- گریپ فروت
- پرتقال
- توت فرنگی
- خیار
- انگور
- خربزه
- کرفس
- کاهو
- تربچه
- اسفناج
- کدو سبز
- گوجه فرنگی
موز
موز یکی دیگر از میوه هایی است که می توانید برای درمان کم آبی بدن از آن استفاده کنید. کم شدن آب بدن باعث از دست رفتن مواد معدنی مانند پتاسیم می شود. موز غنی از پتاسیم است و می تواند به بازگرداندن این ماده معدنی مهم به بدن کمک کند. علاوه بر این، موز کمک می کند تا عملکرد طبیعی عضلات که به دلیل از دست دادن بیش از حد آب در بدن رخ می دهد، بازگردد. پس در طول روز 1 تا 2 عدد موز بخورید.
آب نارگیل
مصرف یک لیوان آب نارگیل می تواند در درمان کم آبی بدن نقش داشته باشد. الکترولیت های زیاد در آب نارگیل آن را به یک نوشیدنی بسیار آبدار تبدیل کرده است. این نوشیدنی نسبتا کم کالری و کم قند است.
بر اساس یک مطالعه که در سال 2012 در مجله Journal of the International Society of Sports Nutrition منتشر شده مشخص گردید که آب نارگیل تاثیر مثبت تری از نوشیدنی های ورزشی دارد. هر روز یک لیوان آب نارگیل بنوشید تا هم پوستتان صاف بماند و هم بدنتان مرطوب شود. از آن جا که آب نارگیل به سرعت توسط سلول ها جذب می شود، نتایج آن به سرعت خود را نشان می دهند.
دوغ
با توجه به یافته های طب آیورودا، دوغ یک درمان خوب برای کم آبی خفیف است. این ماده حاوی مواد معدنی مورد نیاز بدن است که از طریق تعریق بیش از حد از دست رفته اند.
- چند بار در روز یک لیوان دوغ بدون نمک بخورید تا به بهبودی کامل برسید.
- می توانید یک لیوان دوغ را با نصف قاشق چای خوری پودر زنجبیل مخلوط کرده و مصرف کنید.
آب لیمو
یکی دیگر از روش های عالی برای درمان کم آبی بدن مصرف آب لیمو است. این نوشیدنی تسکین دهنده، باعث می شود بدن شما آبرسانی شده و انرژی از دست رفته اش مجددا باز گردد.
- آب نصف یک لیمو را به یک لیوان آب اضافه کنید.
- 1 قاشق چای خوری عسل خام، 1 قاشق چای خوری فلفل سیاه و کمی نمک را نیز به آن اضافه کنید.
- این نوشیدنی تسکین دهنده را در فواصل منظم بنوشید.
سوپ و سبزیجات
سوپ ها به خصوص سوپ هایی که از سبزیجات تهیه شده اند می توانند در درمان کم آبی بدن مفید باشند. این غذا هم مایعات و هم مواد معدنی مورد نیاز بدنتان را تامین می کند. سبزیجات غنی از آب مانند کدو سبز، تربچه و کرفس را به سوپ خود اضافه کنید تا از مزایای آن بهره مند شوید.
بهتر است قبل از اقدام به ورزش کردن یک کاسه سوپ بخورید تا الکترولیت های از دست رفته طی تعریق بدنتان مجددا جایگزین شوند.
چند نکته پیرامون درمان کم آبی بدن
- از فعالیت بیش از حد اجتناب کنید و در یک محیط خلوت استراحت کنید.
- برای جلوگیری از کم آبی بدن، هنگام خروج از خانه یک بطری آب همراه خود ببرید.
- هنگامی که آب آشامیدنی در اختیار ندارید از مصرف سودا، قهوه یا نوشیدنی های کافئین دارد اجتناب کنید، زیرا این مواد می توانند وضعیت شما را بدتر کنند.
- از مصرف الکل اجتناب کنید. زیرا این ماده شما را مستعد کمبود آب کرده و اثر ادرار آور دارد.
- آب میوه های صنعتی نیز دارای قند زیادی هستند و علاوه بر افزایش قند خون موجب کمبود آب در بدن می شوند.
- اگر به طور منظم در برابر گرما هستید یا ورزش های شدید انجام می دهید، لباس های نخی بپوشید.
- در طول ساعاتی که هوا گرم است ورزش نکنید.
- در طی دوره درمان کم آب بدن از غذاهای سهل الهضم استفاده کنید.
- اگر کمبود آب به علت فعالیت بدنی طولانی مدت باشد، باید نوشیدنی ورزشی حاوی الکترولیت مصرف کنید.
