تاثیر پیری بر روی پوست یک گروه مشترک و شایع از شرایط و تحولاتی هستند که با بالا رفتن سن رخ می دهند. در ادامه این مطلب مجله مرکز لیزر و زیبایی لیلی لند شما را با تاثیر پیری بر روی پوست بدن و صورت و روش های پیشگیری از این اتفاق آشنا خواهیم کرد.
تاثیر پیری بر روی پوست
تغییرات پوستی یکی از نشانه اصلی پیری است. شواهد افزایش سن شامل چین و چروک و تضعیف پوست است. سفید یا خاکستری شدن موها نیز یکی دیگر از علائم آشکار پیری است.
پوست شما حاوی بخش های زیادی است که وظایف زیر را برای شما انجام می دهند:
- پوست حاوی گیرنده های عصبی است که به شما اجازه می دهد لمس، درد و فشار را احساس کنید.
- پوست به کنترل مایعات و تعادل الکترولیت ها در بدن کمک می کند.
- کنترل دمای بدن شما نیز در اختیار پوست است.
- پوست بدن شما را در برابر محیط زیست محافظت می کند.
اگر چه پوست دارای لایه های زیادی است. اما به طور کلی می توان آن را به سه قسمت اصلی زیر تقسیم کرد:
- قسمت بیرونی (اپیدرم) حاوی سلول های پوست، رنگدانه و پروتئین است.
- بخش میانی (درم) حاوی رگ های خونی، اعصاب، فولیکول های مو و غدد چربی است. درم مواد مغذی را برای اپیدرم فراهم می کند.
- لایه داخلی زیر درم (لایه زیر جلدی) حاوی غدد عرق، برخی از فولیکول های مو، رگ های خونی و چربی است.
هر لایه همچنین حاوی بافت همبند با الیاف کلاژن برای حمایت و الیاف الاستین برای ارائه خاصیت انعطاف پذیری و قدرت در پوست است.
تغییرات پوستی عموما مربوط به عوامل محیطی، آرایش ژنتیکی، تغذیه و سایر عوامل است. با این حال، بزرگترین فاکتور ایجاد تاثیر پیری بر روی پوست تابش خورشید است. شما می توانید این تغییرات را با مقایسه کردن مناطقی از بدن که به طور منظم در معرض خورشید قرار گرفته اند با مناطقی که اکثرا از نور خورشید پوشیده هستند، مشاهده کنید.
به نظر می رسد رنگدانه های طبیعی در پوستمان به برخی از آسیب های پوستی ناشی از خورشید کمک می کنند. افرادی که چشم ها و پوست روشنی دارند، نسبت به کسانی که پوستشان تیره، موهایشان مشکی و رنگ چشمشان قهوه ای یا سیاه است، تغییرات پوستی بیشتری را از پیرامون خود می گیرند.
تغییرات پیری
- با پیری، لایه خارجی پوست (اپیدرم)، حتی اگر تعداد لایه های سلولی بدون تغییر باقی بماند، نازک می شود.
- تعداد سلول های حاوی رنگدانه (ملانوسیت ها) کاهش می یابد. ملانوسیت های باقی مانده اندازه شان بزرگ می شوند.
- پوست پیر به نظر نازک تر، کم رنگ تر و روشن تر (شفاف) است.
- نقاط رنگدانه ای بزرگ، از جمله لکه های ناشی از سن، نقاط کبدی یا لنتیگو، ممکن است در مناطقی که آفتاب به آن تابیده است دیده شود.
- تغییرات در بافت همبند باعث کاهش قدرت و خاصیت کشسانی پوست می شود. این عارضه به عنوان الاستوز شناخته می شود. الاستوز بیشتر در مناطقی که تحت تاثیر تابش خورشید قرار دارند مشهود است. این تغییرات بیشتر بر روی پوست کشاورزان، ملوانان و سایر افرادی که وقت زیادی را در خارج از منزل و زیر نور آفتاب سپری می کنند مشاهده می شود.
- رگهای خونی درم شکننده تر می شوند. این شکنندگی منجر به کبودی، خونریزی زیر پوست (که اغلب به نام پورپورای سالخوردگی شناخته می شود)، آنژیوم گیلاسی و شرایط مشابه خواهد شد.
- غدد سباسه که مسئول روان کردن پوست هستند، با بالا رفتن سن، چربی کمتر تولید می کنند. مردان کاهش حداقلی چربی پوست را اغلب بعد از سن 80 سالگی تجربه می کنند. در حالی که بدن زنان به تدریج پس از یائسگی، شروع به کم کردن تولید چربی در پوست می کند. این کاهش چربی باعث می شود که پوست رطوبت نداشته و خشکی و خارش ایجاد شود.
- لایه چربی زیر جلدی رقیق می شود، بنابراین عایق و پوشش کمتری ایجاد می کند. این فرایند باعث افزایش خطر آسیب پوست شده و توانایی شما را برای حفظ دمای بدن کاهش می دهد. از آنجا که عایق طبیعی کمتری در بدن دارید، در آب و هوای سرد، تحت تاثیر هیپوترمی قرار می گیرید.
- بعضی از داروها نیز توسط لایه چربی جذب می شوند. از دست دادن این لایه پوست، راه جذب این داروها را تغییر می دهد.
- غده عرق، عرق کمتری تولید می کند و این باعث می شود که خنک کردن بدن دشوار تر شود. به این ترتیب خطر ابتلا به گرمای بیش از حد به وجود می آید.
- بافت های اضافی مثل تگ های پوستی، زگیل، تکه های زبر (کراتوز) و سایر ضایعات پوستی در افراد مسن شایع تر است.
تأثیر تغییرات
همانطور که سن بالا می رود، شما در معرض خطر ابتلا به آسیب های پوستی قرار می گیرید. پوست شما نازک تر و شکننده تر شده و لایه محافظتی، خاصیت محافظ خود را از دست می دهد. شما همچنین ممکن است کمتر قادر به احساس لمس، فشار، ارتعاش، گرما و سرما باشید.
مالش یا کشیدن پوست به جایی می تواند سبب بروز پارگی پوست شود. رگ های خونی ضعیف می توانند به آسانی پاره شوند. کبودی، تجمع خون زیر پوست، بنابراین پورپورا و هماتوم ممکن است حتی پس از یک آسیب جزئی نیز ایجاد شود.
زخم های فشاری می توانند ناشی از تغییرات پوست، از دست دادن لایه چربی، کاهش فعالیت، تغذیه نامناسب و بیماری ها باشد. این زخم ها عموما در سطح خارجی ساعد دیده می شوند. اما می توانند در هر جایی دیگری از بدن نیز اتفاق بیفتند.
پوست پیری خود را آرام تر از پوست جوان ترمیم می کند. بهبود زخم ممکن است تا 4 برابر کندتر شود. بنابراین تبدیل زخم ها به عفونت نیز یکی از تاثیرات پیری بر روی پوست است. دیابت، تغییرات ایجاد شده در رگ های خون، کاهش قدرت سیستم ایمنی و سایر عوامل نیز بر بهبودی زخم و ضایعات تاثیر می گذارند.
تاثیر پیری بر روی پوست ناشی از مشکلات عمومی بدن
اختلالات پوستی در بین افراد مسن بسیار رایج است. زیرا اغلب درمان تغییرات طبیعی و اختلالات در این افراد دشوار است. بیش از 90 درصد از افراد مسن یک نوع اختلال پوستی دارند.
اختلالات پوستی می تواند ناشی از شرایط بسیاری از جمله موارد زیر باشد:
- بیماری های رگ های خونی مانند تصلب شرایین
- دیابت
- بیماری های قلبی
- بیماری های کبدی
- کمبود تغذیه ای
- چاقی
- واکنش به داروها
- استرس
علل دیگر تغییرات پوستی عبارتند از:
- آلرژی به گیاهان و سایر مواد
- آب و هوا
- تن پوش
- مواجهه با مواد شیمیایی صنعتی و خانگی
- سیستم گرمایش داخل منزل
نور خورشید نیز می تواند باعث ایجاد مشکلات زیر شود:
- از بین رفتن خاصیت کشش پوست (الاستوز)
- رشد بافت های پوستی غير سرطانی
- تغییر در رنگدانه های پوست و ایجاد ضایعاتی مانند لکه های کبدی
- ضخیم شدن پوست
قرار گرفتن در معرض خورشید همچنین به طور مستقیم با انواع سرطان پوست از جمله سرطان سلول بازال، کارسینوم سلول سنگفرشی و ملانوم مرتبط است.
جلوگیری از تاثیر پیری بر روی پوست
از آنجایی که بیشتر تغییرات پوستی مربوط به قرار گرفتن در معرض آفتاب است، پیشگیری از تاثیر پیری بر روی پوست یک فرآیند مادام العمر است.
- در صورت امکان از آفتاب سوختگی جلوگیری کنید.
- از کرم ضد آفتاب با کیفیت خوب، حتی در زمستان استفاده کنید.
- در صورت لزوم لباس های محافظ و کلاه بپوشید.
- تغذیه خوب و مصرف میزان مناسبی از مایعات نیز مفید هستند. کم آبی بدن خطر آسیب پوست را افزایش می دهد. گاهی اوقات کمبود مواد مغذی جزئی می تواند سبب بثورات، ضایعات پوستی و سایر تغییرات پوستی شود. حتی اگر نشانه های دیگری در بدن وجود نداشته باشد.
- پوست را در طول روز به خصوص روزهای زمستانی با لوسیون و سایر مرطوب کننده ها مرطوب نگه دارید.
- از صابون هایی که به شدت عطری هستند استفاده نکنید.
- بعد از استحمام و در حالی که بدن هنوز مرطوب است، از لوسیون استفاده کنید. پوست مرطوب راحت تر و سریع تر بهبود می یابد.
تغییرات پیری بر روی صورت
ظاهر صورت و گردن معمولا با سن تغییر می کند. شل شدن عضلات و نازک شدن پوست باعث می شود که صورت حالت افتادگی پیدا کند. در بعضی از افراد، افتادگی عضلات و پوست ممکن است غبغب ایجاد کند.
پوست شما به مرور زمان خشک می شود و لایه زیرین چربی خود را از دست می دهد، به طوری که دیگر ظاهر صاف و بی عیب گذشته را ندارد. تا حدودی، نمی توان از چروک پوست اجتناب کرد. اما با این وجود قرار گرفتن در معرض آفتاب و سیگار کشیدن، به احتمال زیاد باعث می شود که این ضایعات سریع تر روی صورت رشد کنند. تعداد و اندازه پلک ها و لکه های تیره روی صورت نیز افزایش می یابد. این تغییرات رنگدانه عمدتا به دلیل قرار گرفتن در معرض آفتاب رخ می دهد.
ریختن دندان ها و افت لثه، ظاهر دهان را تغییر می دهد. بنابراین لب ها ممکن است با بالا رفتن سن کمی دچار افتادگی شوند. از دست دادن توده استخوانی در فک پایین، حجم بخش پایینی صورت را کاهش می دهد و باعث می شود تصور کنیم که پیشانی، بینی و دهان بزرگتر شده است. بینی نیز ممکن است کمی دراز تر شود.
ممکن است گوش ها نیز در بعضی افراد کمی کشیده تر شوند. این عارضه معمولا ناشی از رشد غضروف است. مردان با بالا رفتن سن شاهد رشد مو یا افزایش حجم و بلندی موهای موجود در گوش هستند. جرم داخل گوش خشک می شود. زیرا غدد ترشح کننده این جرم فعالیتش را کاهش داده و چربی کمتری تولید می کنند. در صورتی که جرم گوش خشک شود می تواند کانال گوش را مسدود کند و بر توانایی شما در شنیدن تاثیر بگذارد.
ابرو و مژه به رنگ خاکستری در می آیند. مانند سایر قسمت های صورت، در پوست اطراف چشم، چین و چروک ایجاد شده و خطوطی که معروف به خطوط پنجه کلاغی هستند در بخش خارجی چشم ایجاد می شود.
چربی پلک ها شل شده و این عضو دچار افتادگی می شود. این موضوع باعث می شود که بر روی بینایی فرد تغییراتی ایجاد شود. رشد کیسه زیر چشم نیز تاثیر پیری بر روی پوست است. ضعف عضله ای که از پلک های فوقانی پشتیبانی می کند می تواند پلک ها را دچار افتادگی کند. این افتادگی ممکن است بینایی را محدود کند.
سطح بیرونی چشم (قرنیه) نیز یک حلقه خاکستری و سفید را دور خود شاهد خواهد بود. قسمت رنگی چشم (عنبیه) رنگدانه خود را از دست می دهد و به نظر می رسد اکثر افراد سالمند دارای چشم های خاکستری یا آبی هستند.
4 راه آسان برای معکوس کردن تاثیر پیری بر روی پوست
دکتر آز معتقد است که چهار چیزی که می توانید انجام دهید تا اثرات غیرقابل اجتناب زمان و تاثیر پیری بر روی پوست را تغییر دهید عبارتند از:
محدود کردن مصرف شیرینی جات
محققان با انجام پژوهش های مختلف متوجه شدند که مصرف بیش از حد شکر می تواند پروتئین های ضروری را در بدن ما تغییر دهد. این پروتئین های غیر طبیعی می توانند همه چیز را در بدن ما دچار تغییر کنند. از چروک پوست گرفته تا از دست دادن انرژی همه این عوامل بر اثر ایجاد این پروتئین ها به وقوع می پیوندد.
بیرون رفتن
تمام بدن شما نیاز به تولید مقدار مورد نیاز ویتامین D می باشد. میزان مورد نیاز این ویتامین را می توانید 3 بار در هفته با قرار گرفتن 10 تا 15 دقیقه ای در معرض نور خورشید کسب کنید. یک مطالعه که در American Journal of Clinical Nutrition منتشر شده گزارش داد، زنان با سطوح بالاتری از ویتامین D در بدن دارای کلاه های محافظتی بیشتری در انتهای کروموزوم های یا همان بخش تلومر هستند. دانشمندان این محافظ ها را نشانگر بسیار خوبی از پیری می دانند. طولانی بودن تلومرها نشان دهنده وجود سلول های جوان تر هستند.
کاهش استرس
در تحقیق سال 2004، دانشمندان دریافتند که تلومرهای زنانی که دارای بالاترین سطوح استرس هستند، به طور متوسط، نسبتا کوتاه تر از همسالانی است که استرس کمتری دارند. بنابراین توصیه می کنیم که بعد از بیدار شدن از خواب حتی شده برای چند دقیقه مدیتیشن کرده و ذهنتان را خالی از استرس کنید.
رمانتیک باشید
یک مطالعه منتشر شده در BMJ (مجله پزشکی بریتانیا) نشان می دهد که کسانی که دو بار در هفته به ارگاسم می رسند، زندگی طولانی تر و بیشتری نسبت به افرادی دارند که در رابطه جنسی خود کمتر ارگاسم می شوند.
