رسوبات کوچک از نمک های کلسیم می تواند در همه جای بدن ایجاد شود. اما رسوب کلسیم زیر پوست می تواند به شدت ناراحت کننده باشد. رسوبات کلسیم روی صورت ممکن است مانند برجستگی های کوچک و سفید روی گونه ها، پیشانی، اطراف چشم ها و نزدیک گوش ها باشد. این گروه از ندول های جوش مانند سفید که به نام کوتیس کلسینوز شناخته می شود، می تواند به علت آکنه روی صورت، وارد آمدن تروما به پوست صورت، فعالیت بیش از حد غده تیروئید و یا سایر بیماری های زمینه ای رخ دهد.

در ادامه این مطلب مجله مرکز لیزر و زیبایی لیلی لند در مورد علل و روش های درمان رسوب کلسیم زیر پوست صحبت خواهیم کرد.

بروز لکه های ناشی از رسوب کلسیم زیر پوست می تواند ظاهر شما را دچار نقص کند. معمولا بهترین روش برای خلاص شدن از لکه های رسوب کلسیم روی صورت درمان بیماری زمینه ای عامل آن می باشد. پزشکان معمولا آزمایشاتی را تجویز می کنند تا ببینند چرا کلسیم روی صورت، مفاصل و در لایه های بافت زیر پوستی تجمع پیدا می کند. به عنوان مثال، اگر مقدار ویتامین D بر روی سطح کلسیم در بدن تاثیر می گذارد، پزشکان این مشکل را حل خواهند کرد. در برخی موارد، پزشکان حذف فیزیکی رسوبات را توصیه می کنند. با این حال، گاهی اوقات ذخایر کلسیم مجدد به منطقه آسیب دیده باز می گردد.

این مقاله به دلایل مختلف ظهور رسوب کلسیم روی صورت می پردازد.

رسوب کلسیم زیر پوست چیست؟

واژه پزشکی برای رسوب کلسیم، کوتیس کلسینوز است. به گفته متخصصان مجله American Academy of Dermatology، این وضعیت شرایطی را نشان می دهد که برآمدگی های کوچکی از کلسیم سفت شده به عنوان ضایعات سفید روی سطح پوست و یا فقط زیر سطح پوست ظاهر می شود. در بسیاری از موارد، این رسوبات کلسیم سفت شده روی پوست صورت ظاهر می شوند.

متخصص پوست، دکتر نادین رایتر می گوید که این رسوبات کلسیم می تواند منجر به آسیب بافت پوست، اضافه شدن کلسیم در بدن یا عدم تعادل بین سطح کلسیم و فسفات شود. در بعضی موارد، هیچ بیماری زمینه ای وجود ندارد که باعث ایجاد رسوبات سفت و سفید بر روی صورت شود.

انواع رسوب کلسیم زیر پوست

پزشکان طبق علت ایجاد ذخایر کلسیم روی صورت، کوتیس کلسینوز را به 5 نوع اصلی تقسیم می کنند. به گفته متخصصین پوست DermNet New Zealand، این موارد عبارتند از:

کوتیس کلسینوز دیستروفی: این تجمع مواد معدنی سفید معمولا باعث آسیب یا التهاب پوست می شود. به عنوان مثال، آکنه صورت یک دلیل معمول برای رسوب کلسیم روی گونه و پیشانی به علت آسیب به لایه پوستی است. در این موارد، سطح کلسیم و فسفات در بدن طبیعی است.

متاستاتیک کوتیس کلسینوز: برخی از بیماری های زمینه ای باعث اختلال در میزان کلسیم و فسفات بدن شده و منجر به ایجاد ضایعات سفید کلسیم روی صورت و سایر لکه های پوستی می شود. یکی از بیماری های زمینه ای رایج برای ایجاد رسوب کلسیم زیر پوست بیماری های غده تیروئید است که می تواند باعث عدم تعادل هورمونی در بدن شود و بر میزان کلسیم و ویتامین D تاثیر بگذارد.

ایدیوپاتیک کوتیس کلسینوز: هیچ علت شناخته شده ای برای ایدیوپاتیک کوتیس کلسینوز وجود ندارد زیرا در این نوع رسوب کلسیم سطح ویتامین و مواد معدنی طبیعی است و آسیب به بافت پوست گزارش نمی شود.

کوتیس کلسینوز ناشی از دارو: این نوع رسوب کلسیم به طور کلی نتیجه مصرف داروهای خاص است. معمولا هنگامی که فرد مصرف دارو را متوقف می کند، ذخایر کلسیم روی صورت و سایر نقاط بدن از بین می رود.

کلسیفیکاسیون: دکتر فیونا لارسن از DermNet New Zealand گزارش می دهد که تجمع کلسیم که باعث کلسیفیکسیون عروق خونی می شود، عموما با بیماری کلیوی پیشرفته ارتباط دارد. با این حال، دیابت و چاقی نیز می تواند این بیماری جدی را ایجاد کند. این بیماری می تواند باعث مرگ بافت (گانگرن) شود و حتی می تواند کشنده باشد.

علائم رسوب کلسیم زیر پوست

ضایعات سفت سفید یا زرد بر روی صورت

اگر یک بیماری خاص منجر به عدم تعادل در ویتامین ها و مواد معدنی بدن شود، ذخایر کلسیم سفت شده فقط در زیر پوست ظاهر می شوند. طبق نظر متخصص پوست، دکتر Tuba Celebi Kayhan، این ضایعات سفید کلسیم سفت شده اغلب بر روی صورت مشاهده می شود. رسوبات کلسیم روی صورت معمولا به عنوان ضایعات نرم، ضخیم و زرد، پلاکی یا جوش مانند بر روی سطح پوست ظاهر می شود. در بسیاری از موارد این برجستگی های پوستی کلسیمی بدون هیچ نشانه دیگری به تدریج رشد می کنند.

درد و تحریک

بسته به نوع کوتیس کلسینوز ممکن است علائم دیگری را نیز تجربه کنید. دکتر جولیا نونلی در Medscape می گوید گاهی اوقات منطقه اطراف رسوبات کلسیم می تواند دردناک و تحریک شده باشد.

تجمع کلسیم در سایر ارگان ها

گاهی کلسیم در مفاصل و یا بر روی اعصاب تاثیر گذاشته و باعث می شود هنگام حرکت درد احساس شود. زخم های روی پوست اغلب می توانند یک عارضه ثانویه ناشی از کوتیس کلسینوز باشند. در بعضی موارد، این زخم های پوستی می توانند آلوده شوند و ترشح در ناحیه آسیب دیده وجود داشته باشد. در موارد شدید رسوبات کلسیم در مویرگ ها ایجاد می شود. نتیجه این عارضه مرگ بافتی و گانگرن است.

چه عواملی باعث رسوب کلسیم زیر پوست می شود؟

یک یا چند عامل مرتبط با بیماری ها ممکن است منجر به رسوب سفت شده کلسیم روی صورت شوند. رایج ترین دلایل رسوب کلسیم زیر پوست عبارتند از:

آکنه

آکنه یک بیماری پوستی معمولی است که می تواند به پوست آسیب برساند و باعث ایجاد رسوبات کلسیم روی صورت شود. افزایش غلظت کلسیم در پوست پس از آکنه می تواند پاپول های سفت، سفید و یا زرد روی پوست را ایجاد کند.

یک مطالعه منتشر شده در Indian Dermatology Online Journal نشان داد که آکنه می تواند به بافت پوست آسیب برساند و باعث ایجاد کوتیس کلسینوز دیستروفی شود. هنگامی که پوست بهبود می یابد، کلسیم بیشتر می تواند در پوست به عنوان کلاژن و الیاف الاستیک شکل دهی شود. این فرایند می تواند لکه های کلسیمی را در اندازه های بسیار کوچک تا حدود 5 میلی متر روی پوست ایجاد کند. محققان این شرایط را به عنوان “postacne calcinosis cutis” توصیف می کنند.

تروما به پوست صورت

هرگونه آسیب فیزیکی به پوست صورت می تواند باعث ایجاد لکه های کلسیم سفت شده ای شود که در اطراف محل آسیب دیدگی مشاهده می شود. دلایل این نوع کوتیس کلسینوز دیستروفی عفونت، واکنش های التهابی یا بیماری های بافتی است.

دکتر جولیا نونلی در Medscape می گوید که رسوبات کلسیم روی پوست می تواند پس از بهبودی پوست کاهش یابد. این لکه های سفید ممکن است پس از سوختگی، گزش با نیش عنکبوت یا هر بیماری پوستی دیگری ایجاد شود.

هیپرپاراتیروئیدیسم

هیپرپاراتیروئیدیسم وضعیتی است که در آن یک یا چند غده از 4 غدد پاراتیروییدی بدن بیش از حد فعال است. این فعالیت بیش از حد باعث تولید و انتشار میزان زیادی از هورمون های پاراتیرویید در جریان خون می شود.

وجود مشکل در غدد پاراتیروییدی شما می تواند اختلالات هورمونی و اختلال در مواد معدنی را ایجاد کند و باعث افزایش سطح کلسیم در پوست و مفاصل شود. این سطح بالای کلسیم در بدن می تواند باعث سفت شدن کلسیم روی صورت و سایر نقاط بدن و یا رسوبات کلسیم در مفاصل شود.

پزشکان کلینیک Mayo می گویند که فعالیت بیش از حد یک غده پاراتیروئیدی می تواند سطح کلسیم و فسفر بدن شما را تحت تاثیر قرار دهد. این فرایند باعث افزایش سطح کلسیم و کاهش میزان فسفر می شود. فعالیت پاراتیروئیدی همچنین بر میزان ویتامین D نیز تأثیر می گذارد. این عارضه می تواند شما را در معرض خطر ابتلا به سنگ کلیه قرار دهد و کریستال های کلسیم در ادرار و در بخش های مختلف بدن را ایجاد کند.

دکتر جولیا نونلی در وبسایت Medscape می گوید که در صورت وجود شواهدی مبنی بر هیپرپاراتیروئیدیسم باید از آزمایشات لازم برای پیدا کردن علت کوتیس کلسینوز استفاده کرد.

مصرف بیش از حد مواد مغذی

گاهی اوقات علت رسوب کلسیم زیر پوست مصرف مقدار زیادی از مواد مغذی و مکمل های معدنی می باشد. عدم تعادل مواد معدنی در بدن شما می تواند موجب بیماری به نام هیپرکلسمی یا وجود بیش از حد کلسیم در بدن شود.

بر اساس اطلاعات منتشر شده در مورد میزان ایمن کلسیم و ویتامین D در بدن، اگر کلسیم بیش از حد در خون وجود داشته باشد، کلیه ها نمی توانند آن را دوباره جذب کنند. این امر می تواند منجر به رسوب کلسیم در پوست صورت شود. زیرا کلسیم اضافی دفع نشده از کلیه بیشتر به بافت نرم پوست رسوخ می کند. در موارد شدید، این عارضه می تواند عملکرد کلیه را تحت تاثیر قرار دهد و حتی مشکلی پیچیده تر از کوتیس کلسینوز ایجاد کند.

در حالی که ویتامین D برای جلوگیری از بیماری های مختلف لازم است، اما مصرف بیش از حد آن می تواند باعث تجمع کلسیم در بدن شود. بنابراین مصرف بیش از حد ویتامین D باعث ایجاد ساختارهای قابل توجه کلسیم در بافت صورت می شود. اما این عارضه تنها مربوط به صورت نیست بلکه گاهی رسوب کلسیم در شریان ها وارد شده و با سفت کردن آن ها بیماری های قلبی را به وجود می آورد.

تحقیقات در مورد میزان ایمن کلسیم و ویتامین D نشان می دهد که معمولا تجمع و ذخیره شدن کلسیم در بدن ناشی از مصرف بیش از حد مکمل ها است.

بیماری پاژه استخوان

بیماری پاژه استخوان یک بیماری مزمن استخوانی و شایع ترین بیماری این اندام پس از پوکی است. پاژه استخوان به سایر بیماری ها مانند افزایش سطح کلسیم در خون منجر می شود. پزشکان این عارضه را به عنوان کالسینوز متاستاز توصیف می کنند. زیرا ذخایر کلسیم توسط بیماری زمینه ای دیگری ایجاد شده است.

طبق گفته دکتر ویلیام شیل در MedicineNet، بیماری پاژه بر شیوه تشکیل یا بازسازی استخوان ها تاثیر می گذارد و این می تواند باعث تغییر در سطح کلسیم بدن شود. نتیجه این عارضه بر روی استخوان ها این است که آن ها را ضعیف و شکننده می کند.

مجله Calcified Tissue International گزارش داد که بیماری پاژه باعث کلسیفیکاسیونی در بدن می شود که معمولا بر روی شریان ها اثر می گذارد. اما اگر کلسیم بیش از حد در بدن شما وجود داشته باشد، ممکن است جوش های سفید کلسیمی نیز روی صورت ظاهر شوند.

درماتومیوزیت

درماتومیوزیت یک بیماری خود ایمنی است که می تواند موجب خارش و قرمزی پوست و ضعف عضلانی شود. گاهی اوقات، این حالت می تواند لکه های کلسیم سفت بر روی صورت و دست ها ایجاد کند.

مجله Dermatology Online Journal موردی را گزارش داد که در آن یک زن مبتلا به درماتومیوزیت، شاهد ظهور لکه های سفیدی روی پوست صورت بود. پزشکان بعد از آزمایش این لکه ها متوجه شدند که آن ها رسوبات کلسیم هستند.

متخصصان درمانگاه Mayo گزارش می دهند که درماتوميوزيت باعث تجمع کلسيم در عضلات، پوست و بافت همبند می شود.

سارکوئیدوز

سارکوئیدوز زمانی رخ می دهد که گرانولوم یا جرم بافتی به علت عفونت یا التهاب ایجاد می شود. در برخی موارد، این عارضه می تواند باعث رسوب کلسیم زیر پوست شود. سارکوئیدوز معمولا روی پوست، چشم ها و کبد تاثیر می گذارد.

با توجه به گزارش منتشر شده در مجله Bone and Mineral Research، سارکوئیدوز می تواند باعث تجمع کلسیم ناشی از افزایش ویتامین D و عدم تعادل فسفر شود. در مواردی نیز رسوبات کلسیم سفت شده بر روی پوست با قرار گرفتن بیش از حد در معرض نور خورشید (افزایش ویتامین D بدن) و نوشیدن نوشیدنی های رژیمی کولا (حاوی فسفر) شدت می یابد.

دکتر امی استنوی در DermNet New Zealand می گوید که همراه با جوش های سفید کلسیمی روی پوست، سارکوئیدوز می تواند باعث خارش، اگزما و لکه های قرمز پوستی نیز شود.

همودیالیز

افرادی که همودیالیز را برای بیماری کلیه دریافت می کنند، اغلب از تجمع رسوب کلسیم زیر پوست و سایر قسمت های بدنشان رنج می برند. محققان مجله Nephrology Dialysis Transplantation گزارش دادند که متاستاتیک کوتیس کلسینوز گاهی اوقات نتیجه همودیالیز است. در این حالت علاوه بر علائم کلسینوز، بیماران ممکن است نشانه های سارکوئیدوز را نیز بروز دهند.

سندرم شیر قلیا

سندرم شیر قلیا شرایطی است که در آن سطح کلسیم در بدن (هیپرکلسمی) به دلیل مصرف بیش از حد مکمل های کلسیم بالا می رود.

مصرف مقدار زیاد مکمل های کلسیم می تواند باعث افزایش سطح کلسیم در بدن شده و منجر به رسوب مواد سفید سفت روی صورت و دیگر نقاط بافت نرم شود. به دلیل مصرف بیش از حد مکمل های کلسیم، کوتیس کلسینوز می تواند با افزایش سطح ویتامین D همراه باشد.

مجله Mayo Clinic Proceedings گزارش داد که میزان بالای کلسیم و ویتامین D در بدن همچنین می تواند بر عملکرد کلیه ها تاثیر بگذارد. پزشکان گزارش دادند تنظیم مقادیر مناسب ویتامین ها و مواد معدنی در بدن گاهی به اندازه کافی برای رفع علائم ایجاد شده کافی است.

سندرم کرست یا اسکلرودرمی

برآمدگی های سفید بر روی صورت همراه با تکه های ضخیم پوست می تواند نشانه ای از اسکلرودرمی باشد. اسکلرودرمی یک بیماری خود ایمنی است که در آن بدن کلاژن بیش از حد تولید می کند. نتیجه آن نیز ضخیم و تنگ شدن پوست است.

به گفته دکتر استفانی گاردنر در WebMD، نوعی از اسکلرودرمی به نام سندرم کرست نیز باعث ایجاد رسوب کلسیم زیر پوست می شود. اگرچه رسوبات کلسیم معمولا روی انگشتان شما تاثیر می گذارد، اما آنها می توانند بر روی هر قسمت دیگری از بدن نیز رخ دهند.

چگونه می توانیم رسوب کلسیم زیر پوست را از بین ببریم؟

رسوبات کلسیم روی صورت، دیگر مناطق نرم پوست و در مفاصل معمولا نتیجه بیماری مزمنی است که باید مدیریت شود. به گفته دکتر کریستن فرناندز، استاد دانشگاه میسوری، درمان تجمع کلسیم معمولا شامل برخی از راهبردهای زیر است:

• رفع هرگونه بیماری زمینه ای که باعث تجمع کلسیم در بدن می شود.
• کاهش میزان مصرف کلسیم از طریق دارو یا کاهش مصرف مکمل های کلسیم.
• مدیریت التهاب در مفاصل.
• از بین بردن رسوبات کلسیم قابل مشاهده به کمک جراحی یا لیزر